Tumoret e
Sistemit Nervor Qendror tek fëmijët
Tmoret e trurit
tek fëmijët ndodhin në SNQ dhe në palcen kurrizore. Organet e lartë përmenduara
kanë rëndesi thelbësore për jetën e femijës të tilla si rregullon frymarrjen, punën
e zemrës, lëvizjet, të mënduarit, të mësuarit etj. Substancat e prodhuara në
tru kordinojnë një mori organësh në trupin e fëmijës. Andaj kur tumori
pediatrik është është zhvilluar ato kanë një mori klinike e simptomash. Në
përgjithësi tumoret e trurit nuk kanë tendencë për metastaza, pra nuk
shpërndahen në vënde të largëta. Ka disa lloje të ndryshme të tumoreve të
trurit, që në tonësi përbëjnë rreth 20% të kancereve të fëmijërisë. Llojet më
të zakonshmë janë:
Medulloblastoma: është tumori më i zakonshëm tek fëmijët. Ky lloj tumori rritet mjaftë shpejt, i cili fillon në pjesën e poshtme të prapme të trurit dhe mund të përhapet në pjesë të tjera të trupit. Tek një e treta e pacienteve tumori do të përhapet në cipat e trurit – meningje dhe palcën kurrizore në kohën e diagnoës. Këta fëmijë shpesh kanë: të vjella, dhimbje koke dhe mos drejtëpeshim.
PNET dhe Pineoblastoma: janë të vëndosura në pjesën e sipërme të trurit. Për shkak të vendndodhjes së tumorit, problemet fillestarë për pacientin janë, probleme me shikim, dhimbje koke, nauze dhe të vjella. Kanë një patologji të ngjashme me medulloblastomen dhe njëherit trajtohen sikurse medulloblastoma.
Gliomat: ndonjëher referohen si Astrocitomat, ky lloj tumori fillimin e ka në qeliat gliale, këto qeliza rrethojnë dhe mbëstesin funksionin e mirëfilltë të qelizave nervore. Ndërsa Astrocitoma formohet nga qelizat astrocite të clat janë një lloj specifik i qeliave gliale. Rreth gjysma e rasteve te fëmijëve me tumor ju takon astrocitomave. Mund të klasifikohen si: Glioma me rritje të ngadaltë dhe glioma me rritje të shpejt. Grupi i dytë sigurisht ka prognozë të keqe.
Gliomat e shpërndara në pjesën e brendshëme pontine (DIPG): disa nga shënjat klinike të këti lloj tumori janë: probleme me lëvijen e syve, mungesë ekuilibri, paralizë dhe vështirësi në gëlltitje. Është lloj i vështirë për tu kuruar sepse nuk mund ta ndërhyhet në mënyrë kirurgjike dhe ka rritje argrsive pra të shpejtë.
Ependimoma: Ependimoma klasa e II dhe ependymoblastoma më malinje klasa III priren që të ndodhin në fëmijët nën 6 vjet. Zakonisht janë të vëndosur në pjesën e posthme të prapme të trurit, por gjithashtu mund të jenë dhe në pjesë të tjera madhje dhe në palcën kurizore. Tendenca e diagnoës qëndron tek: vjelljet, dhimbjet e kokës dhe probleme me ekuilibrin.
Tumoret e qelizave embrionale: ndodhin më së shpeshti në hipofizë apo gjëndra pineale vetëm pas syve. Në këtë vend është e mundur biopsia por jo edhe largimi i tumorit. Këto lloj tumore dalin nga i njëjti lloj i qelizave që ekzistojnë në vezore dhe testise. Ka disa lloje: Germinoma e pastër, Non-Germinoma, karcinoma e qeliave embrionale, choriokarcinoma, tumoret e përziera, teratoma malinje etj. Janë më të zakonshme tek adoleshentët sesa në fëmijët e vegjël.
Tumoret e palcës kurrizore: ka disa lloje, duke përfshirë: ependimomen, astrocitomen. Trjatimi shpesh përfshin heqjen sa më shumë që është e mundur të tumorit, por gjithënje pa demtuar nervat. Në disa raste kërkohet kimioterapi në mënyrë ambulantore. Rastet e avancuara kimioterapi plus radioterapi.
Lloje të tjera të tumoreve: janë më të rralla, këtu përfshihen tumoret e pleksusit koroid ( papilomat dhe karcinomat) zakonisht ndodhin në foshnjat dhe janë trajtuar kryesisht me kirurgji dhe herë pas here me kimioterapi. Kraniofaringeoma trajtohet me kirurgji dhe rrezatim, bazuar në vendndodhjen e tumorit. Sarkomat trajtohen me krirugji maksimale, rrezatim dhe kimioterapi.
Medulloblastoma: është tumori më i zakonshëm tek fëmijët. Ky lloj tumori rritet mjaftë shpejt, i cili fillon në pjesën e poshtme të prapme të trurit dhe mund të përhapet në pjesë të tjera të trupit. Tek një e treta e pacienteve tumori do të përhapet në cipat e trurit – meningje dhe palcën kurrizore në kohën e diagnoës. Këta fëmijë shpesh kanë: të vjella, dhimbje koke dhe mos drejtëpeshim.
PNET dhe Pineoblastoma: janë të vëndosura në pjesën e sipërme të trurit. Për shkak të vendndodhjes së tumorit, problemet fillestarë për pacientin janë, probleme me shikim, dhimbje koke, nauze dhe të vjella. Kanë një patologji të ngjashme me medulloblastomen dhe njëherit trajtohen sikurse medulloblastoma.
Gliomat: ndonjëher referohen si Astrocitomat, ky lloj tumori fillimin e ka në qeliat gliale, këto qeliza rrethojnë dhe mbëstesin funksionin e mirëfilltë të qelizave nervore. Ndërsa Astrocitoma formohet nga qelizat astrocite të clat janë një lloj specifik i qeliave gliale. Rreth gjysma e rasteve te fëmijëve me tumor ju takon astrocitomave. Mund të klasifikohen si: Glioma me rritje të ngadaltë dhe glioma me rritje të shpejt. Grupi i dytë sigurisht ka prognozë të keqe.
Gliomat e shpërndara në pjesën e brendshëme pontine (DIPG): disa nga shënjat klinike të këti lloj tumori janë: probleme me lëvijen e syve, mungesë ekuilibri, paralizë dhe vështirësi në gëlltitje. Është lloj i vështirë për tu kuruar sepse nuk mund ta ndërhyhet në mënyrë kirurgjike dhe ka rritje argrsive pra të shpejtë.
Ependimoma: Ependimoma klasa e II dhe ependymoblastoma më malinje klasa III priren që të ndodhin në fëmijët nën 6 vjet. Zakonisht janë të vëndosur në pjesën e posthme të prapme të trurit, por gjithashtu mund të jenë dhe në pjesë të tjera madhje dhe në palcën kurizore. Tendenca e diagnoës qëndron tek: vjelljet, dhimbjet e kokës dhe probleme me ekuilibrin.
Tumoret e qelizave embrionale: ndodhin më së shpeshti në hipofizë apo gjëndra pineale vetëm pas syve. Në këtë vend është e mundur biopsia por jo edhe largimi i tumorit. Këto lloj tumore dalin nga i njëjti lloj i qelizave që ekzistojnë në vezore dhe testise. Ka disa lloje: Germinoma e pastër, Non-Germinoma, karcinoma e qeliave embrionale, choriokarcinoma, tumoret e përziera, teratoma malinje etj. Janë më të zakonshme tek adoleshentët sesa në fëmijët e vegjël.
Tumoret e palcës kurrizore: ka disa lloje, duke përfshirë: ependimomen, astrocitomen. Trjatimi shpesh përfshin heqjen sa më shumë që është e mundur të tumorit, por gjithënje pa demtuar nervat. Në disa raste kërkohet kimioterapi në mënyrë ambulantore. Rastet e avancuara kimioterapi plus radioterapi.
Lloje të tjera të tumoreve: janë më të rralla, këtu përfshihen tumoret e pleksusit koroid ( papilomat dhe karcinomat) zakonisht ndodhin në foshnjat dhe janë trajtuar kryesisht me kirurgji dhe herë pas here me kimioterapi. Kraniofaringeoma trajtohet me kirurgji dhe rrezatim, bazuar në vendndodhjen e tumorit. Sarkomat trajtohen me krirugji maksimale, rrezatim dhe kimioterapi.
Simptomat tipike për tumoret e SNQ-ës:
·
Dhimbje
koke sidomos në mengjes
·
Të
vjella sidomos në mengjes
·
Probleme
me shikim dhe lëvizje të syve
·
Ecje
e pasigurt
·
Dobësia
e njërës anë të fytyrës
·
Dobësi
e këmbëve dhe duarve
·
Fontanela
e bombuar
·
Vështirësi
në të folur, gëlltitje
·
Dhimbje
pas qafës, fëmija zgjohet natën.
Simptomat më pak të zakonshme janë:
·
Ndryshime
në ngrënie dhe pirje
·
Problemet
e rritjes
·
Marramendje
·
Letargji,
nervoizëm apo ndryshime të tjera të sjelljës
·
Përkeqësim
në punë apo shkollë
·
Humbje
e ndjesisë në këmbë apo duar
·
Humbje
e vetëdijes pa histori lëndimi
·
Humbja
e kontrollit në sfinkter apo vetëm ndryshim
·
Humbje
e degjimit pa prova në infeksion
No comments:
Post a Comment